مولودی پرخیر و برکت برای شیعیان

امام جواد(علیه‌السلام)؛ از پرخیر و برکت‌ترین مولود شیعیان هستند

به گفته استاد حوزه، امامان معصوم(علیهم‌السلام) براساس احادیث و روایات، همه نور واحد هستند و همه آنان به حقیقت انسان کامل اشاره دارند؛ اما هر یک از امامان معصوم(علیه‌السلام) با توجه به موقعیت زمانی، ویژگی خاصی داشتنند و درخشش آنان به گونه‌ای خاص بوده است.

وی با اشاره به ولادت با سعادت امام جواد(علیه‌السلام)، اظهار داشت: امام جواد(علیه‌السلام) از پرخیر و برکت‌ترین مولودهای شیعیان محسوب می‌شود که دلیل خاصی دارد؛ امام رضا(علیه‌السلام) تا سن چهل سالگی صاحب فرزند نبودند و مورد تهمت و افترا از سوی برخی افراد حتی نزدیکان خویش قرار می‌گرفتند.

استاد حوزه افزود: در آن زمان، برخی مسلمانان در امامت امام رضا(علیه‌السلام) شک کرده بودند و زمانی که امام جواد(علیه‌السلام) متولد شدند، امام رضا(علیه‌السلام) آن حضرت را مولودی پرخیر و برکت نامیدند و فرمودند: «هذَا الْمَوْلُودُ الَّذی لَمْ یُولَدْ مُوْلُودٌ اَعْظَمُ بَرَکَةً عَلی شیعَتِنا مِنْهُ؛ این مولودی است که با برکت‌تر از او برای شیعیان ما زاده نشده است».

ایشان تصریح کرد: ولادت امام جواد(علیه‌السلام) برای شیعیان خیر و برکت ویژه‌ای داشته است، زیرا هم اثبات امامت امام رضا(علیه‌السلام) را در پی داشته است و هم ادامه امامت بعد از امام رضا(علیه‌السلام) را اثبات می‌کند.

وی تأکید کرد: امام جواد(علیه‌السلام) از لحاظ تولد و ولادت، مولود پرخیر و برکت برای شیعیان هستند که امید است ما هم قدر آن حضرت را بدانیم.

مناظرات امام جواد(علیه‌السلام) از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند

استاد حوزه با اشاره به اینکه امام رضا(علیه‌السلام) ملقب به عالم آل محمد(صلی‌الله‌علیه‌وآله) هستند، گفت: مأمون با انگیزه‌های خاصی که داشت، امام رضا(علیه‌السلام) را به عنوان ولیعهد انتخاب کرد و آن حضرت در بین مأمونیان حضور داشتند؛ در آن زمان مناظراتی برگزار می‌شد و علما و دانشمندان مسیحی، یهودی و اهل سنت در مناظراتی که با امام رضا(علیه‌السلام) داشتند، از علم آن حضرت استفاده می‌کردند و امام جواد(علیه‌السلام) نیز به تبع پدر بزرگوارشان، مناظرات قابل توجهی داشتند.

وی یادآور شد: امام جواد(علیه‌السلام) در سن هشت سالگی به امامت رسیدند و این مسئله برای برخی شگفت‌انگیز بود که چگونه فردی در سن هشت سالگی به امامت می‌رسد، به همین دلیل مناظرات زیادی در دوران امامت امام جواد(علیه‌السلام) برگزار شد تا آن حضرت را آزمایش کنند، از همین روی، مناظرات امام جواد(علیه‌السلام) از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

مناظرات امام جواد(علیه‌السلام) زیبا، شگفت‌انگیز و پراز خیر و برکت بودند

ایشان با بیان اینکه مناظرات امام جواد(علیه‌السلام) زیبا، شگفت انگیز و پراز خیر و برکت نقل شده است، تصریح کرد: با وجود اینکه عمر مبارک امام جواد(علیه‌السلام) طبق تاریخ، ۲۵ سال ذکر شده است، اما از آن حضرت مناظرات علمی و فقهی فراوانی ذکر شده است.

وی یادآور شد: شیعیان برای امامان معصوم(علیهم‌السلام) ویژگی‌های خاص و برجسته‌ای از جمله عصمت، زهد، شجاعت و علم قائل هستند.

استاد حوزه بیان داشت: امام معصوم(علیه‌السلام) باید از علم ویژه ای برخوردار باشد و بتواند مشکلات علمی مردم را برطرف کند، به همین دلیل، امام جواد(علیه‌السلام) را در جلسات و مناظرات فراوانی شرکت می‌دادند تا علم آن حضرت را مورد سنجش قرار دهند و این مناظرات، امامت و شخصیت بزرگوار آن حضرت را برجسته‌تر می‌کرد.

مناظره امام جواد(علیه‌السلام) با یحیی بن اکثم

ایشان به نمونه‌ای از مناظره امام جواد(علیه‌السلام) در سن ۹ سالگی اشاره و عنوان کرد: مأمون همان طور که امام رضا(علیه‌السلام) را با انگیزه سیاسی از مدینه به مشهد آورد و به شهادت رساند، با انگیزه سیاسی خاصی، امّ‌فضل دختر خود را به ازدواج امام جواد(علیه‌السلام) درآورد تا بدین وسیله، حضرت را بیشتر تحت سیطره خود داشته باشد و مراقب آن حضرت باشد.

شیعیان آن زمان، به دلیل شهادت امام رضا(علیه‌السلام) در برابر مأمون جبهه گیری می‌کردند و همین موضوع یکی دیگر از دلایلی بود که مأمون دختر خود را به نکاح امام جواد(علیه‌السلام) درآورد تا بیشتر مراقب شیعیان باشد.

فردی به نام یحیی بن اکثم که از بزرگان و دانشمندان نامدار آن زمان بود، به خاطر ازدواج امام جواد(علیه‌السلام) با دختر مأمون اعتراض می‌کند و مأمون در پاسخ به اعتراض یحیی بن اکثم، علم بالای آن حضرت را مورد توجه قرار می‌دهد؛ یحیی بن اکثم می‌گوید: «این کودک بهره‌ای از علم ندارد»؛ مأمون در پاسخ می‌گوید: شما این خاندان را نمی‌شناسید، کوچک و بزرگ اینها بهره عظیمى از علم و دانش دارند و چنانچه حرف مرا قبول ندارید، او را آزمایش کنید».

یحیی بن اکثم پرسید: «به من اجازه سؤال می‌دهید؟»؛ امام جواد(علیه‌السلام) فرمودند:«هر چه می‌خواهی بپرس»؛ یحیی پرسید:«حکم شخص مُحرمی که حیوانی را شکار کرده چیست؟»؛ امام جواد(علیه‌السلام) در پاسخ چندین سوال مطرح کردند و فرمودند: «این صید را در منطقه حَرَم کشته است یا در خارج از حرم؟ حکم کشتن صید را می‌دانسته یا نمی‌دانسته؟ عمداً کشته یا غیرعمد؟ شخص محرم، آزاد بوده یا بنده؟ کودک بوده یا بزرگسال؟ بار اولش بوده یا سابقه داشته؟ حیوان کشته شده، پرنده بوده یا خیر؟ کوچک بوده یا بزرگ؟ آیا شخص محرم به کارش اصرار دارد یا پشیمان است؟ صیدش را در شب کشته یا در روز؟ آیا شخص، در احرام عمره بوده یا در احرام حج؟».

یحیی بن اکثم که از دانشمندان و قاضی‌القضات دربار مأمون بود، از این همه تقسیم‌بندی جا خورده بود، عجز و درماندگی در صورتش پیدا شد و زبانش به لکنت افتاد؛ مأمون از امام جواد(علیه‌السلام) پاسخ سوالات را پرسید و آن حضرت یک به یک سوالاتی که پرسیده بودند، را پاسخ دادند.

سپس مأمون از امام جواد(علیه‌السلام) خواست که آن حضرت هم از یحیی بن اکثم سوالی بپرسد؛ حضرت پرسیدند: «مردی در ابتدای روز به زنی حرام بود، پیش از ظهر حلال شد، ظهر حرام شد و عصر حلال شد، هنگام غروب حرام شد، پس از عشاء حلال شد، نیمه‌شب حرام شد و هنگام طلوع فجر حلال شد. حکم این زن چیست؟ و چرا پیوسته حلال و حرام می‌شد؟».

یحیی گفت: «سوگند به خدا جوابش را نمی‌دانم. اگر مایل هستید، پاسخ بفرمایید تا بهره ببریم»؛ امام جواد(علیه‌السلام) فرمودند: «این زن یک کنیز بود؛ مردی بیگانه او را در ابتدای روز خرید و زن بر او حلال شد، هنگام ظهر او را آزاد کرد و حرام شد، وقت عصر با او ازدواج کرد و حلال شد، وقت غروب او را مظاهره کرد و حرام شد، (مظاهره نوعی طلاق است که شرط رجوع به همسر، دادن کفاره است)؛ وقت عشاء کفاره ظهار داد و حلال شد، نصف شب او را طلاق داد و حرام شد، وقت طلوع فجر رجوع کرد و حلال شد». در این هنگام مأمون به حاضران از بنی‌عباس رو کرد و گفت: «آیا در میان شما کسی هست که این مسئله را این طور بتواند جواب دهد یا مسئله قبلی را با آن جزییات بداند؟».

وی در ادامه به تحدی اهل بیت(علیهم‌السلام) اشاره کرد و اظهار داشت: همه امامان معصوم(علیهم‌السلام) صاحبان تحدی بودند و گاهی اوقات افراد را به مبارزه فرا می‌خواندند؛ به همین دلیل، امام جواد(علیه‌السلام) در پاسخ به یحیی بن اکثم فرمودند: «هرچه می‌خواهی بپرس» و این پاسخ حضرت، تحدی آن حضرت را نشان می‌دهد.

گسترش روزافزون شبکه وکالت در زمان امامت امام جواد(علیه‌السلام)

استاد حوزه تأکید کرد: در زمان امامت امام جواد(علیه‌السلام)، دانشمندان فراوانی در میان معتزله بودند که برای اینکه حقانیت شیعیان را زیر سوال ببرند، با حضرت مناظره کردند و امام جواد(علیه‌السلام) به شایستگی، جایگاه علمی امامت شیعه را بیش از بیش تحکیم می‌بخشیدند.

وی با بیان اینکه یکی از کارهای مهم امام جواد(علیه‌السلام)، بحث گسترش شبکه وکالت است، عنوان کرد: شبکه وکالت در زمان امامت امام صادق(علیه‌السلام) تأسیس شد، در زمان امام موسی کاظم(علیه‌السلام) و امام رضا(علیه‌السلام) فعال و در زمان امام جواد(علیه‌السلام) بسیار پررنگ شد.

استاد افزود: از آنجا که امام جواد(علیه‌السلام) داماد مأمون عباسی بودند، در میان دربار قدرت و نفوذ زیادی داشتند، به همین دلیل، شیعیانی که در اطراف حضرت بودند، را به مناصب حکومتی می‌گماشتند و از این طریق معارف اهل بیت(علیهم‌السلام) را به گوش شیعیان  می‌رساندند.

وی اظهار داشت: امام جواد(علیه‌السلام) سازمان وکالت را گسترش دادند و شاگردان خویش را به شهرهای مختلف جهان از جمله ری، بصره، بغداد، قم و غیره اعزام می‌کردند تا بلندگوی شیعه در سراسر جهان باشند.

گسترش شبکه وکالت امام جواد(علیه‌السلام)، آمادگی برای وکالتی و نیابتی شدن امامت بود

استاد حوزه یادآور شد: در تاریخ اسلام آمده است که گسترش و نفوذ تشیع در مصر مرهون فعالیت‌های شاگردان امام جواد(علیه‌السلام) از جمله «محمدبن محمدبن اشعث» و «احمدبن سهل» بوده است.

ایشان بیان داشت: از آنجا که فرصت اندکی از زمان امامت امام جواد(علیه‌السلام) تا رسیدن به دوران غیبت وجود داشت، گسترش شبکه وکالت امام جواد(علیه‌السلام)، آمادگی برای وکالتی و نیابتی شدن امامت بود.

وی تصریح کرد: امام جواد(علیه‌السلام) و پس از ایشان، امام هادی(علیه‌السلام) و امام حسن عسکری(علیه‌السلام) باید وکالتی فعالیت می‌کردند تا مردم برای دوران غیبت آماده شوند.