برگزاری دومین جلسه دوره مهارت افزایی«جنسیت در سنجه اخلاق از دیدگاه قرآن و عهدین»

دکتر احمدی در ابتدای بحث گفت: نظریه های مختلفی در باب زن و مرد وجود دارد از جمله: تاثیرگذاری هویت جنسی در اخلاق و رفتار و نظریه یکسان بودن زن و مرد. غربی ها مسئله دو جنسیتی را نیز مطرح می کنند که در این جلسه استدلال های غربی ها را بر اساس تورات و انجیل بررسی خواهیم کرد.  سوالی هست که آیا شأن و مقام زن و مرد یکسان است؟ آیا نمودهای اخلاقی زن و مرد برابر است ؟ در کتاب عهدین که شامل تورات  که عهد عتیق است و انجیل که عهد جدید است می باشد، ابتدا جایگاه ارزشی زن و مرد در خلقت اولیه در کتاب انجیل را مطرح می کنیم: در عهد عتیق آمده است زن یک انسان درجه دو می باشد و منبع گناه نخستین است. در واقع در عهد عتیق از تحقیر زن صحبت شده است. به طور نمونه در سفر پیدایش آیه 26 تا28 آمده است: سرانجام خداوند فرمود: انسان را شبیه خود بسازید تا بر حیواناتِ زمین و پرندگان آسمان فرمانروایی کند. سپس در ادامه به نقش زن که باعث سقوط اخلاقی شده را بیان می کند. حضرت ادم از بهشت رانده شد به خاطر حضرت حوا. در آیات 1تا 19 سفر پیدایش آمده است: عامل گناه اولیه حوا است زیرا با پذیریش سخنان شیطان دامن خود را آلوده کرد ... .  در جای دیگر آمده است شیطان چون نمی توانست در حضرت آدم نفوذ کند از طریق حوا وارد چون ضعیف النفس است. نتیجه آیات عهد عتیق در مورد زن و مرد این است که؛ مرد از روح الهی برخوردار است ولی حوا از این امتیاز برخوردار نیست و مرتبه روح زن پایین تر از مرد است، زن مسئول گناه اولیه و ضعیف النفس است.

 در ادامه استاد دانشگاه تهران گفت: در عهد عتیق مردان و زنان را مورد خطاب قرار داده و هر دو را از کارهای زشت باز می دارد و می گوید به دنبال شهوت رانی نروید و زنان هرزه را به همسری انتخاب نکنید. می گوید: چرا باید از زنان هرزه صاحب فرزند شوی و زنی را که به شما تعلق ندارد در آغوش بگیرید.  در آیه ای دیگر می گوید: از ازدواج با مشرکان بپرهیزید و نگذارید دختران و پسرانتان با آنها ازدواج کنند زیرا که فرزندانشان به بت پرستی کشیده می شوند. سفارش به حسن معاشرت با زنان وجود دارد. مردان را از زنان بد برحزر می دارد اما نسبت زنان نیکو سیرت و عاقله به حسن معاشرت سفارش می کند. و مردان را در مقام شوهر به حفظ کرامت زنان تشویق می کند. و می گوید: مردی که به خانه خود اذیت می رساند وارث باد خواهد بود یعنی همه چیز خود را از دست می دهد. اما امروزه در غرب برخلاف این دستورات عمل می شود، با اینکه حیا و عفت از صفات اخلاقی برجسته زن و مرد است اما برای زنان سفارش بیشتر شده است.

وی خاطر نشان کرد: در عهد عتیق زن عفیفه ملتزم به خانه مورد مدح قرار گرفته، زن نیکو سیرت عزت را نگه می دارد مانند نیرومندان که اموال را حفظ می کنند. در عهد عتیق پوشش زنان و مردان متفاوت است، پوشش مقدمه حفظ حیا و عفت است، در آیه 58 تا 67 سفر پیدایش آمده: ورقه چشمان خود را بلند کرد اسحاق را دید، از شتر پایین آمد و به خادم خود گفت این مرد کیست که به سمت ما می آید؟ گفت: آقای من است. سپس او رقه خود را بر صورت انداخت و خود را پوشانید.» این آیه به وضوح حجاب بیشتر زن را نسبت به مرد نشان می دهد. امروزه در مجامع یهود و در مجامع دعا زنان حجاب دارند و اکثرا بر آن تاکید دارند. پرهیز ازخود نمایی، در تورات در کتاب لوط آیه 2 تا 8  در مورد دختران موآویه چنین آمده: «ای دخترم مگر نمی شنوی، به هیچ کشتزار دیگری برای خوشه چینی نرو بلکه با کنیزان من اینجا باش چشمانت بر زمین باشد. آیا جوانان را حکم نکردم که تو را لمس نکنند.»  در عهد عتیق آمده: زنان پشت مردان حرکت کنند و هر چه در راه رفتن نظر مرد را جلب می کند ممنوع است و بر حجاب تاکید شده است. «خداوند فرق سر دختران صهیون را کَل می کند، جون متکبر هستند و با غمزات چشم راه می روند به ناز می خرامند و خلخال بر پا می بندند در دست و کمربندها زینت می گذارند و در آن روز به عوض کمربند ریسمان، به عوض موی سر بافته گِل، به عوض زیبایی سوختگی و به عوض سینه بند زنهار  به آنها داده می شود.»

همه این نکته ها حاکی از آن است که در دین یهود و مسیحی پوشش و حجاب نسبت به زنان بوده و حتی بیشتر یعنی در قبل از زمان پیامبر اسلام بوده  و در زمان ایشان نیز به امضا رسیده و ادامه پیدا کرده است.

در ادامه نظرات مثبتی که نسبت به زن در عهد عتیق آمده است را بیان کرد و گفت: در عهد عتیق نقش اول زن خانه داری بیان شده و زنان عفیفه ملتزم به خانه نشینی هستند. از زنان نیکو سیرت یاد شده زنانی که برای تلاش و کسب روزی با رعایت موازین اخلاقی و حفظ شأن خود از خانه خارج می شوند و آنان را می ستاید و مورد تقدیر قرار می دهد همانند آموزه های اسلام.

در آیه ای می گوید: «حماقت مانند زنی براج و گستاخ و ابله می باشد او دم در خانه می نشیند و یا در بلندترین مکان شهر و رهگذران را صدا می زند و به اشخاص نادان و جاهل می گوید پیش من بیایید.»

در عهد جدید (انجیل) مانند عهد قدیم خیلی زن را تحقیر نمی کند و در کتاب اول قرمطیان آیه 7 تا 9 می گوید: زن از مردآفریده شده و نخستین مرد از زن به وجود نیامد، بلکه اولین زن از مرد خلق شده پس زن باید خود را از مرد بپوشتند و به مرد احترام بگذارد، اول زن خطا کرده و باعث دشده که آدم هم خطا کند»

همچنین عهد جدید محور گناه اولیه را به زن نسبت می دهد و مسئول همه گناهان موجود در عالم را زن می‌داند. المکاشفه آیه 20: «او نمی دانست ماری که با او صحبت می کرد شیطان است، آدم فریب نخورد بلکه اول حوا فریب خورد و آدم ر ا حوا فریب داد.» زن عنصر گناه و شیطان کوچک است مرد به خودی خود گناه نمی کند و این شیطان کوچک است که مرد را وسوسه می کند و به گناه می اندازد.

در عهد جدید در نامه اول پلوس به قرنتیان این گونه آمده: «سر مرد مسیح است و سر مسیح خداست و مرد صورت و جلال خداست اما زن جلال مرد است. اجازه نمی دهد زنان به مردان چیزی یاد بدهد و آنان باید ساکت باشند و این نگاه تحقیرآمیز ادامه دارد و گناه اولیه باز هم بر گردن زن است»

حجت الاسلام دکتر احمدی در ادامه به بیان نمودهای اخلاقی زن و مرد در کتاب انجیل اشاره کرد و گفت:

در نامه اول قرنتیان در خصوص واژه حیا و عفت آمده: «حال نظر خودتان چیست؟ آیا درست است که زن در جمع بدون پوشش سر دعا کند؟ آیا غریزه طبیعی زن نمی گوید که باید پوشش داشته باشد. اما هر زنی سربرهنه دعا کند سر خودر ارسوا کرده و موی او باید تراشیده یا بریده شود و اگر تراشیدن و بریدن قبیح است باید سر خود را نزد دیگران بپوشاند. زن را به لباس حیا و پرهیز بیاراید نه با طلا و مروارید و لباس های گرانبها.»

«زنان در طرز پوشش خود باوقار باشند، زنان مسیح باید برای نیکوکاری و اخلاق مورد توجه قرار بگیرند نه برای آراستن خود و لباس های پر زرق و برق.» تاثیر جنسیتی در اخلاق در اینگونه مسائل وجود دارد. زنان باید از نشان دادن اندام خود و تحریک شهوت مردان بپرهیزند. حجاب جزئی از عفت زنان است نه از لحاظ ارزشی ولی از نظر رعایت اداب اخلاق با مردان مثل هم نیستند. مردان و زنان در جامعه سالم زندگی کنند تا روح و روان آرام داشته باشند. استفاده از چادر، منع خودنمایی، توجه به خانه داری و ... حاکی از این است که: جنسیت در اخلاق در هر دو کتاب عهدین وجود دارد که متاسفانه غرب آن را نادیده گرفته است.

در خاتمه آقای احمدی به جمع بندی مطالب پرداخت و گفت: در کتاب یهود زن مایه فساد و بدبختی است، موجودی ضعیف النفس است. راه تسلط شیطان بر آدم است. ام الفساد است و ... تا قبل از بعثت حضرت عیسی به زن به دیده حقارت نگاه می شد و او را  جنس دوم و عامل گناه می دانستند. حضرت عیسی به زن شخصیت داد و به طور یکسان به همه محبت می کرد و می گفت مرد، زن، غلام و آزاد با یکدیگر تفاوتی ندارند.