برگزاری سومین نشست معرفی کتاب به مناسبت هفته کتابخوانی با موضوع «طلبه تمدن گرا»
سه شنبه ۲۳ آبان ۱۴۰۲ ساعت ۲۱:۳۲:۵۸
خانم وزیر زاده ابتدا مقدمه را بیان کرد و گفت: اسلام وقتی کاملاً نمود پیدا میکند که تمدن اسلامی شکل بگیرد، اسلام غیر تمدنی یعنی خروج اسلام از قلمرو دنیا و کوچک کردن آن در نظر و عمل. تمدن به معنای هویت بخشیدن به امتها و جوامع میباشد و برای حفظ هویت اسلامی مسلمانان در سطح کلان باید به تمدن اسلامی اهمیت داد. این کتاب ویژگیهای طلبه تمدنگرا برای تحقق جامع اسلامی یا همان تمدن اسلامی را بیان میکند. این کتاب در پنج فصل نگاشته شده است.
در ادامه طلبه سطح دو مدرسه علمیه تخصصی زینبیه گفت: فصل اول ماهیت تمدن اسلامی را توضیح میدهد. از منظر علمای علوم انسانی تمدن یعنی: بزرگترین نظام مناسباتی انسان که دائم در حال تحول است و بر همة ارکان جامعه تاثیر میگذارد و آن را اصلاح میکند. تعریف تمدن، بصورت ایجابی یعنی تمدن نیازهای مادی و معنوی افراد جامعه را تامین میکند که این نظریه را مانند فارابی، خواجه نصیرالدین و ابن خلدون قبول دارند. تعریف سلبی تمدن به زمینه مقابله با ظلم و کم کردن نقصهای بشری می پردازد که سید جمال الدین اسدآبادی، امام خمینی و مقام معظم رهبری این نظریه را قبول میکنند.
وزیرزاده تاکید کرد: واژه تمدن در قرآن به کار نرفته است، اما واژههایی مانند قریه، ملک و عمران آمده است که همان معنای تمدن را میدهد. و در ادامه به فصول مختلف کتاب پرداخت.
فصل اول: تمدن، ویژگیهایی دارد، کارکرد دنیوی دارد، بین عناصر آن هماهنگی وجود دارد که شاخههای مختلف فرهنگ، سیاست و غیره را در یک محور قرار میدهد و زبان و قوم متفاوت هم منافی وحدت نیست چون عدالت اجتماعی آنها را همراه میکند.
فصل دوم: تمدن، دغدغه و بینش کلان دارد. آموزههای دین را در راستای تحولات اجتماعی تفسیر میکند و تطبیق میدهد. در تبلیغ دینی و اخلاقی هم در مقیاس یک تمدن، عمل و موج سازی میکند. ابعاد دنیوی دین را میشناسد و پاسخگو است. در سطح کلان عمل میکند و در برابر مجرمان بزرگ، میایستد. با همه اقشار ارتباط میگیرد و حرفش برای همه قابل فهم و معقول است. چرا طلاب باید تمدن گرا باشند؟ به دلیل عمل جامع به دین، مواجه با تمدن غرب سکولار و اصلاح اجتماع.
بینش تمدنی یعنی درک مسئله جهان امروز در زندگی روزمره و جهان اسلام (خشونت، بیعدالتی و مناسبات بینالمللی) ناشی از روحیه و ویژگی شخصیتی فرد می باشد که آن ویژگی قابل تقویت است. شاخص تمدن و ویژگی طلبة تمدن گرا، ارزشها و شاخصهها تعیین میکنند.
فصل سوم: بینش تمدنی در زندگی روزمره طلبه و رویکرد تمدنی در مطالعات اسلامی او، جاری است. همچنین طلبه باید پیگیر آثار علمی و ادبی خاص و اخبار منطقهای و جهانی باشد. و در رویکرد خود ۵ اصل را لحاظ کند: 1- نگرش نظامندانه به دین؛ 2- توسعهگر در تحقق دین؛ 3-تکامل گرا در اجتهاد و بهروز رسانی علوم؛ 4-توجه به تدوین الگوهای اجتماعی و ضرورت آن و 5- در فکر پیریزی تمدن نوین اسلامی باشد.
فصل چهارم: در این فصل به تمدن حوزههای علمیه اشاره میشود که ابتدا به بررسی پیشینه تاریخی حوزهها از زمان شکلگیری تا دوره معاصر و در قسمت بعد به سفرهای علمی و تمدنی و گفتگو های حوزه های علمیه می پردازد.
فصل پنجم: چالشها و موانع پیش رو در تمدن گرایی را بررسی میکند. مانند: تعصبات دینی و روشنفکریهای مدرن.
وی در نهایت به جمعبندی مطالب پرداخت و گفت: اگرچه حوزهها، خاستگاه طلبهی تمدن گرا میباشد، اما طلبهی تمدنگرا قبل از اینکه متأثر از سیستم حوزه باشد، خودش ارادهی سخت تمدنی دارد که در هر شرایطی قابلیت فعال شدن را داشته باشد. بنابراین طلبه تمدن گرا هم در ساخت و بازسازی تمدن اسلامی و هم در امر مقاومت در برابر شرایط انسانی و کاهش درد و رنج انسانها رسالت دارد.