برگزاری کارگاه مجازی مهارت افزایی با عنوان مدیریت اضطراب و افزایش تاب آوری

مباحث مطرح شده در کارگاه مذکور توسط حجه الاسلام و المسلمین بهشتی می توان به مطالب زیر اشاره نمود:  

- تهدیدی ممکن است نزدیک و قریب الوقوع باشد که در این صورت  ترس وجود ما را می گیرد و از حالت آرامش خارج می شویم. گاهی این تهدید واقعی، گاهی خیالی . اضطراب معمولا پیش بینی از تهدید آینده است. انسان گمان می کند ممکن است در آینده یک سری اتفاقاتی رخ دهد. مثلا اضطراب از امتحان. اضطراب از حوادثی که قرار است در آینده برای انسان اتفاق بیفتد. برای ما نا آرامی و تنش ایجاد می کند.

-اصطلاح نو پدید برای اضطراب با نام تاب آوری به وجود آمده، مقصود یک سری از توانایی هاست، یک اصطلاح درون دینی برای تاب آوری پیدا کنیم می توانیم از عنوان ملکه استفاده کنیم. به معنای توانایی  غلبه بر مشکلات زندگی می باشد.

- نقطه مشترک فرهنگ دینی و اصطلاحات روانشناسی،  واژه صبر هست که در زمان حاضر به عنوان تاب آوری مطرح می شود. صبر را وقتی در واژگان دینی مورد توجه قرار می دهیم متوجه می شویم صبر یک جایگاه ویژه در فرهنگ دینی دارد. صبر در آیات و روایات یکی از اصول اساسی زندگی متدینانه به حساب می آید.

-صبر ابزار کارآمدی هست که انسان  می تواند  با وجود این صفت پسندیده به  قله های سعادت نائل آید، بدون صبر نمی توان به رشد و شکوفایی دست یافت. دو نوع صبر داریم؛ صبر منفعل، صبر فعال. صبر منفعل به این معناست که چاره ای جز صبر نداریم و می بایست تحمل کنیم و هیچ راهی جز پذیرش وجود ندارد. صبر فعال باعث رشد و پیشرفت انسان می شود. 

-- اضطراب  در زندگی ما کم و بیش وجود دارد، اضطراب یک نوع هیجان و احساس است.  به نوعی احساسات ما را برانگیخته می کند. فشار روانی و هیجانی برای ایجاد می کند.اضطراب یک هیجان  طبیعی ست مهم مدیریت کردن آن است. تاب آوری یعنی انسان می تواند اضطراب خود را مدیریت کند. 

-تاب آوری چهار مولفه دارد: اولین مولفه، بازگشت یعنی فشار روانی باید او را به حالت عادی برگرداند و متلاشی نشود. دومین مولفه تحمل پذیری به معنای مقاومت، مولفه سوم انعطاف است و آخرین مولفه تاب آوری تغییر می باشد یعنی انسان متناسب با موقعیت، خودش را تغییر دهد. 

-راههای ایجاد تاب آوری: تلقین به خود، ایجاد آمادگی در شرایط و بحران ها آماده باشد، روابط اجتماعی(گسترش ارتباط با اقوام و دوستان)، قابل تحمل دیدن مشکلات و بحران ها و تقویت اعتماد به نفس. 

-از راهکارهای مواجهه با اضطراب می توان به راهکارهای بینشی ، رفتاری و هیجانی اشاره کرد. در وجود ما مجموعه ای  از باورها، احساسات و رفتارها وجود دارد. هر سه از اهمیت ویژه ای برخوردارند و  بر دیگری اثر می گذارند.

-یکی از راهکارهای کاهش اضطراب،  تقویت باورها هستند، وقتی باورها تقویت شد روی احساسات تاثیر می گذارد، احساسات را مدیریت می کند، گاهی یادآوری باور هایی که خود انسان‌ها دارد،  حال آنها را مساعد می کند.

-ازدیگر  راهکارهای کاهش اضطراب، نگرش به سختی ها است،  روایات متعدد وجود دارد که سختی ها برای مچ گیری انسان ها نیست بلکه برای رشد و تعالی انسان هاست. اگر سختی ها را مقدمه شکوفایی و پیروزی بدانیم همین باعث می شود اضطراب و استرس انسان کاهش پیدا کند. نگرش ما نسبت به جهان پیرامون روی اضطراب ها خیلی موثر است.

-یکی از  راهکار های رفتاری غلبه بر اضطراب که درون دینی محسوب می شود، ذکر است که خداوند متعال در آیات قرآن آورده است که ذکر کثیر داشته باشید، ذکر کثیر دو معنا دارد؛ هم فراوان و هم مداوم باشد.  ذکر کثیر گر چه رفتاری است روی احساسات تاثیر بسزایی دارد ارتباط احساسی برقرار می کند و همین امر باعث کاهش اضطراب خواهد شد. برخی اذکار فریضه و برخی مستحب هستند.

-از دیگر راهکارهای غلبه بر اضطراب توکل است به این معنا که کارها به وکیل که همان خداوند متعال است بسپاریم،  به این صورت که  کار را انجام بدهید و نتیجه را به خداوند متعال موکول کنیم،  همین باعث آرامش و کاهش اضطراب می شود.

-راهکار رفتاری بعدی جهت کاهش اضطراب،  تقوا است، یعنی خویشتن داری،مراقبت از خود،خود مراقبتی، کسی که از خود مراقبت می کند آهسته آهسته اضطراب هایش کاهش می یابد وقتی رعایت نشود مشکلات متعددی رخ خواهد داد.

-راهکار دیگر، دعا می باشد، ارتباط معنوی با عالم بالاست، درخواست از پروردگار که این راهکاری بسیار مناسب محسوب می شود.

لازم به ذکر در پایان کارگاه پرسش و پاسخ صورت پذیرفت و استاد محترم به سوالات مخاطبین پاسخ دادند.