کد مطلب: 143822

برگزاری نشست علمی با عنوان «آینده پژوهی و رشته اخلاق اسلامی(ظرفیت ها، چالش ها،فرصت ها»

دوشنبه ۲۴ ارديبهشت ۱۴۰۳ ساعت ۱۵:۰۰:۰۹

معاونت آموزش مدرسه علمیه تخصصی زینبیه از برگزاری اولین نشست از سلسله نشست ها ی علمی «آینده پژوهی و اولویت تحصیل در مقطع سطح سه» با عنوان « آینده پژوهی و رشته اخلاق اسلامی ( ظرفیت ها، چالش ها، فرصت ها) » با حضور حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای دکتر کریمی مدیریت حوزه علمیه خواهران استان البرز به صورت مجازی مورخ 23/2/1403 خبر داد.

 آقای کریمی در ابتدای مباحث خود به اهمیت رشته  اخلاق و تربیت اسلامی پرداخت و گفت : پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله می فرمایند " إنما بُعِثتُ لِاُتَمِّم مکارم الاخلاق " انما ادات حصر است. همانا جز این نیست که من مبعوث شدم تا مکارم اخلاق را تکمیل کنم. یکی از فلسفه های بعثت پیامبر اکرم بحث اخلاق است. حضرت نفرمودند من مبعوث شده ام تا دین و شریعت خدا را تکمیل کنم، بلکه بحث تکمیل مکارم اخلاق را به عنوان فلسفه بعثت شان بیان می کنند. نکته ای که در اینجا مطرح می شود این است که وقتی به آیات قرآن مراجعه می کنید خدای متعال در سوره شمس ۱۱بار قسم می خورد. باید چیز مهمی باشد که به خاطرش خدا این همه قسم بخورد. فرمود «قد افلح من زکاها » رستگار شد کسی که خودش را تزکیه کرد. این یک مسئله اخلاقی است . بحث اخلاق فردی ، اخلاق اجتماعی، اخلاق بندگی و اخلاق زیست محیطی، مسئله مهمی می باشد که خداوند ۱۱ بار قسم خورده است. حدود ۵۰۰ آیه از قرآن مربوط به آیات الاحکام است. دو سوم کتاب قرآن کریم که کتاب مقدس مسلمانان است مربوط به  مباحث اخلاق می باشد.

 در ادامه مدیریت استان البرز گفت :  در بحث علوم اسلامی سه علم احکام؛ اعتقادات ،اخلاق وجود دارد.

احکام و فقه در حوزه علمیه به سطح خوبی رسیده است، اعتقادات و کلام هم سطح خوبی برخوردار است، هرچند شبهات جدیدی وجود دارد و تنها روشهای ارائه آن نیاز به تقویت دارد. اما علم اخلاق در حوزه علمیه رشد چندانی نکرده است زیرا طلاب از جغرافیای علم اخلاقی اطلاعی ندارند بطوریکه اخلاق یک فضایی دارد که همه احساس می کنند در موردش اطلاعات و آگاهی لازم را دارند. عملاً بعد از جامع السعادات ملا مهدی نراقی کتاب درخور و شایسته اخلاق در آن سطح به ندرت داریم . در سده های قبل نسبت به علم اخلاق پژوهش هایی صورت گرفته است  اما در سده اخیر این نمودار رشد چندانی ندارد.

 وی تاکید کرد:  باید علم اخلاق را توسعه بدهیم تا بتوانیم نگاه اجمالی و تا حدی جامع به علم اخلاق داشته باشیم. نکته ای که مطرح می شود این است که دامنه علم اخلاق بسیار وسیع است. انسانها در ارتباطات خود ، یا با خودشان مرتبط هست یا با دیگران و از این دو حالت خارج نیست. ارتباطش با خودش می شود ارتباط فردی، ارتباط با خدا می شود ارتباط بندگی، ارتباط با مردم می شود ارتباط اجتماعی، و ارتباط با حیوانات - طبیعت - آسمان، کرات دیگر می شود ارتباط زیست محیطی.وقتی به خود نگاه می کنیم ارتباط ما با خودمان نیاز به یک اخلاقی دارد که می شود اخلاق فردی اگر من و شما در جزیره تنها بودیم که هیچ انسانی وجود نداشت باز هم ملزم بودیم و خودمان میفهمیدیم که باید چیرهایی را رعایت کنیم. مانند: نظم ، پشتکار، تلاش ، عزت نفس  که اخلاق فردی محسوب می گردد. ارتباط انسان با خدا اخلاق بندگی می شود.  ما باید ارتباط مان با خداوند متعال را تقویت نماییم ما خیلی در این حوزه نیاز داریم از بحث ایمان گرفته تا خشیت، صداقت در مقابل خدا ، سیر و سلوک  زیرا اخلاق بندگی دوای درد انسان امروز است. ارتباط اجتماعی  در واقع ارتباط خانواده، رابطه اخلاقی زوجین، رابطه اخلاقی والدین با فرزندان، رابطه اخلاقی با خویشاوندان و رابطه اخلاقی با مردم جامعه را دربر می گیرد .

امیر المومنین علیه السلام می فرمایند:« الناس صنفان ، إما أخ لك فى الدین را ما أَخ لك فى الخلق »همه برادران و خواهران شما هستند. همه از حضرت آدم و حضرت حوا هستیم. امروز به این نگاه اخلاقی خیلی نیاز داریم که حضرت آقا هم چقدر تلاش می کنند  تا بین مردم جامعه ،همدلی و یک دستی را به وجود آورند. حوزه دیگری که در اخلاق مطرح می شود اخلاق زیست محیطی می باشد  که در آن مفاهیم بلندی وجود دارد.  رسول اکرم و ائمه اطهار  درباره طبیعت و حیوانات بیانات لطیفی دارند که در آن عصر واقعا حرفهای نواندیشانه بود و ما تازه شاید این مباحث را میشنویم. اطمینان داریم که دین اسلام به لحاظ محتوایی نقصی ندارد و و بسیار محتوای غنی دارد.

 در ادامه دکتر کریم اذعان کرد:  افرادی که می خواهند در رشته اخلاق اسلامی تحصیل کنند  باید تحقیق و پژوهش بسیار کنند  و مفاهیم بلند را استخراج در فناوری کنند که مطابق با ذائقه نوجوانان و جوانان می باشد سپس به آن ها منتقل کنند. که  رسالت  ما به عنوان طلبه  می باشد. یکی دیگر از مباحث مهم در علم اخلاق، اخلاق کاربردی است  که بسیار وسع می باشد و شامل  اخلاق اصناف و مشاغل مختلف است. به طور نمونه:اخلاق رانندگی از شاخصه های اخلاق کاربردی است. و مشکلات در حوزه اخلاقی کاربردی به قدری وسیع ، است که اگر صدها انسان در آن تربیت شود باز هم کم است

 در خاتمه ایشان بیان کردند: ما به عنوان طلبه در جامعه باید اخلاق طلبگی را رعایت کنیم . سوالی مطرح می گردد؛ انتظار مردم از طلبه ها چیست؟ اولین انتظار این است که از لحاظ علمی به حدی رسیده باشیم که پاسخگوی سوالات دینی مردم باشیم . و انتظار دوم اینکه در اخلاق و معنویات رشد کرده باشیم. نکته مهم این است که با خواندن دروس مقطع سطح ۳ رشته اخلاق این نیاز برآورده نمی شود بلکه نیاز به تلاش و تحقیق مستمر وجود دارد. رهبر معظم انقلاب، حوزه علمیه را مسئول دنیداری مردم می دانند. واژه مسئول واژه سنگینی است یعنی اگر در حال حاضر درجه دینداری مردم پائین است، مسئولیتش با طلبها است. انتظارتان از سطح ۳  رشته اخلاق اسلامی این نباشد که همه مشکلات اخلاقی فرد و جامعه حل شود. اعلمیت افراد مرهون تلاش افراد است.

در پایان مباحث ایشان به متون تخصصی  و آینده شغلی رشته اخلاق اشاره نمود و همچنین به سوالات طلاب پاسخ دادند.

2